Nguyên nhân khiến âm thanh của piano không chuẩn và cách khắc phục

Âm thanh piano là yếu tố quan trọng quyết định cảm xúc và trải nghiệm chơi. Đã bao giờ bạn tự hỏi tại sao âm thanh của piano lại không còn chuẩn như trước không? Bài viết dưới đây sẽ đưa ra những dấu hiệu, phân tích những nguyên nhân khiến âm thanh của piano trở nên không chuẩn, đồng thời cung cấp cách khắc phục, giúp bạn lấy lại âm sắc hoàn hảo cho cây đàn piano yêu thích của mình.

Với hơn 25 năm kinh nghiệm trong ngành nhạc cụ, Việt Thanh Music Center chắc chắn bài viết dưới đây sẽ hữu ích với bạn.

1. Dấu hiệu nhận biết âm thanh piano không chuẩn

Một cây đàn piano bị lệch chuẩn có thể làm cho việc luyện tập hoặc thậm chí biểu diễn trở nên khó khăn. Vậy làm thế nào để bạn biết được piano của mình có bị lệch chuẩn không? Dưới đây là 4 dấu hiệu chính để bạn nhận biết:

1.1. Âm thanh piano nghe không hay

Nếu bạn tự tin vào kỹ thuật chơi piano của mình, nhưng giai điệu lại nghe không đúng, có thể piano của bạn đã bị lệch chuẩn. Hãy thử chơi một số bản nhạc khác nhau. Nếu bạn cảm nhận được một số hợp âm không chính xác và một số nốt nhạc không hợp, thì khả năng cao là chiếc piano đã bị lệch chuẩn.

1.2. Nốt la (A) không khớp

Một bản nhạc bao gồm các nốt cơ bản như: Đô (C), Rê (D), Mi (E), Fa (F), Sol (G), La (A), và Si (B). Trong đó Nốt La (A) thường được sử dụng làm điểm chuẩn để điều chỉnh các nhạc cụ, đặc biệt là trong trường hợp của piano.

Khi các nốt La (A) trên piano không phát ra âm thanh đúng tần số tiêu chuẩn của chúng (thường là A=440 Hz) (nghĩa là nốt La ở quãng tám trên đoạn middle C nên có tần số 440 Hz), thì cây đàn piano của bạn có âm không chuẩn.

Để kiểm tra việc điều chỉnh piano, bạn có thể sử dụng một ứng dụng điều chỉnh. Ứng dụng này có thể phát hiện sóng âm thanh và ước lượng tần số của nốt nhạc. Nếu các tần số không đều, các nốt nhạc có thể nghe không hài hòa, và việc điều chỉnh piano của bạn sẽ không chính xác hay nói cách khác âm thanh piano bị lệch chuẩn.

1.3. Âm thanh piano không ổn định

Mặc dù piano của bạn đã được điều chỉnh để có âm thanh chuẩn nhất, nhưng sau một thời gian sử dụng, các nốt nhạc nhanh chóng mất đi sự cân đối âm sắc, dẫn đến việc âm thanh piano nghe không hài hòa hoặc bị lệch chuẩn ban đầu.

Giả sử bạn vừa mới điều chỉnh piano và nhận thấy rằng âm thanh thay đổi chỉ sau vài ngày hoặc thậm chí vài giờ, có khả năng bạn đang gặp phải vấn đề về tính không ổn định khi điều chỉnh của piano.

1.4. Âm lượng không đồng đều

Khi chơi các hợp âm hoặc các khoảng cách âm trên piano, bạn sẽ muốn các nốt nhạc nghe có âm lượng tương tự nhau. Nếu chúng nghe không cân đối và phân bổ không đều, đó là dấu hiệu cho thấy piano của bạn đang bị lệch chuẩn. Nguyên nhân phổ biến nhất là do việc cài đặt không chính xác của các chốt điều chỉnh (pins), dẫn đến việc phân bổ sức căng không đồng đều trên các dây đàn.

2. Lý do âm thanh piano nghe không chuẩn và biện pháp khắc phục

Khi đã nhận biết được âm thanh piano không chuẩn, bạn nên biết lý do vì sao, từ đó đưa ra những giải pháp khắc phục hiệu quả. Dưới đây là những nguyên nhân và biện pháp khắc phục khi âm thanh piano không chuẩn:

2.1. Chốt giữ dây đàn (pins) chất lượng kém

Nguyên nhân: Chốt giữ dây là những thanh kim loại nhỏ được gắn vào mặt dưới soundboard của đàn piano. Theo thời gian, những chốt này có thể bị mòn sau những lần lên dây thường xuyên và cuối cùng gây ra sự mất ổn định khi điều chỉnh do tiếp xúc kém giữa chốt và dây.

Biện pháp khắc phục: Thường xuyên kiểm tra chốt giữ dây đàn, thay mới khi bị mài mòn quá mức. Việc thay thế các chốt giữ là một cách hiệu quả để đảm bảo rằng đàn piano của bạn vẫn giữ được âm thanh chuẩn lâu hơn.

2.2. Độ ẩm không khí cao

Nguyên nhân: Piano, đặc biệt là piano cơ thường có cấu tạo từ các loại gỗ nguyên khối chất lượng cao, đây là ưu điểm nhưng cũng chính là nhược điểm dẫn đến tình trạng âm thanh không chuẩn của đàn piano.

Tại sao lại khẳng định như vậy? Đó là do gỗ không thể chịu được độ ẩm. Khi ở trong môi trường có độ ẩm cao, gỗ sẽ có xu hướng nở ra. Điều này dẫn đến việc những ốc vít ở trong bộ máy cơ sẽ không còn chốt chặt được và không giữ được độ chuẩn xác dẫn đến hiện tượng đầu búa có thể bị lệch, làm cho đầu búa không chạm đúng vị trí dây đàn (đối với những quãng cao, đầu búa có thể không chạm đủ 3 dây), khiến cho âm thanh không đạt chuẩn. Ngoài ra độ ẩm không khí có thể gây ra hiện tượng kẹt phím, phím đàn không nảy lên dẫn đến việc luyện tập đàn piano trở nên khó khăn.

Biện pháp khắc phục: Sử dụng ống sưởi để sấy khô khi độ ẩm môi trường tăng hoặc sử dụng túi hút ẩm. Đặc biệt ở thời tiết Việt Nam vào những mùa mưa, độ ẩm rất cao, nên cắm ống sưởi liên tục từ 3 đến 4 ngày để tránh hiện tượng kẹt phím và bảo quản đàn piano tốt hơn.

2.3. Nhiệt độ cao

Nguyên nhân: Ngoài độ ẩm, nhiệt độ quá cao cũng ảnh hưởng lớn đến chất lượng âm thanh piano. Khi nhiệt độ quá cao, gỗ sẽ trở nên quá khô và có dấu hiệu rạn nứt. Đặc biệt đối với tấm bảng cộng hưởng (soundboard), yếu tố quan trọng tạo nên chất lượng âm thanh tốt. Nếu bảng cộng hưởng có dấu hiệu rạn nứt, âm thanh sẽ không đạt chuẩn.

Biện pháp khắc phục: Chủ yếu do vị trí đặt đàn, chúng ta nên đặt đàn tại nơi khô thoáng, tránh sự tiếp xúc trực tiếp của ánh sáng mặt trời, tránh đặt đàn tại vị trí bếp, gần bếp ga, lò vi sóng,…

2.4. Búa đàn và độ căng của dây đàn

Nguyên nhân: Đối với những cây đàn sử dụng quá nhiều, đầu búa sẽ hằn sâu vết dây đàn, về nguyên tắc, phải mài đầu búa lại để tiếp tục sử dụng, nhưng nếu trải qua nhiều lần mài, đầu búa sẽ nhỏ lại, cứng, không còn giữ được độ mềm như khi mới sản xuất.

Dây đàn piano có độ đàn hồi và chịu được lực căng rất lớn. Về nguyên tắc dây đàn piano cũng giống như dây đàn guitar hay violin, cần phải được lên dây. Đối với cây đàn sử dụng lâu năm và cường độ sử dụng nhiều, độ đàn hồi của dây đàn sẽ giảm và trải qua nhiều lần lên dây, độ căng dây đàn sẽ rất lớn.

Kết hợp 2 yếu tố trên, giữa một đầu búa cứng và một dây đàn quá căng thì âm thanh phát ra sẽ rất đanh và chát, và tất nhiên chất lượng âm thanh không thể đạt chuẩn được.

Biện pháp khắc phục: Với nguyên nhân này thì không thể có biện pháp xử lý tạm thời mà phải bắt nguồn từ khâu chọn đàn từ lúc mua đàn. Tốt nhất bạn nên chọn những cửa hàng piano lớn và uy tín, có thâm niên trong lĩnh vực kinh doanh piano cũ, để đảm bảo chọn được một cây đàn piano tốt về chất lượng và âm thanh chuẩn xác.

2.5. Một số nguyên nhân khác

Ngoài những nguyên nhân chính được nêu ở trên cũng có những nguyên nhân khác làm ảnh hưởng đến âm thanh piano như:

– Sự nứt nẻ hoặc hỏng hóc của tủ đàn có thể ảnh hưởng đến độ vang và chất lượng âm thanh.

– Việc lắp đặt piano tại nơi không phù hợp hoặc để piano trong tình trạng không cân bằng cũng có thể ảnh hưởng đến âm thanh.

– Thiếu việc bảo trì và điều chỉnh định kỳ có thể dẫn đến việc piano dần mất đi sự chuẩn xác về âm thanh.

– Dây đàn có thể bị mòn, rỉ sét, hoặc hỏng hóc qua thời gian sử dụng, ảnh hưởng đến âm thanh.

Những nguyên nhân ở trên có thể xuất hiện riêng lẻ hoặc kết hợp với nhau, gây ra sự không chuẩn xác trong âm thanh của piano. Việc cần thiết là bạn phải kiểm tra đàn piano thường xuyên hoặc gọi đến đội ngũ bảo trì, bảo dưỡng tại nơi bạn mua đàn.

3. Các câu hỏi thường gặp về âm thanh piano không chuẩn

Dưới đây là một số câu hỏi được phổ biến người dùng đề cập đến về vấn đề âm thanh piano không chuẩn?

3.1. Tại sao âm thanh của piano lại trở nên không chuẩn?

Trả lời: Các nguyên nhân chính như sự thay đổi của dây đàn, hỏng hóc cơ cấu bên trong, ảnh hưởng của môi trường như độ ẩm và nhiệt độ.

3.2. Làm thế nào để kiểm tra âm thanh của piano có chuẩn không?

Trả lời: Lắng nghe sự khác biệt trong âm sắc và kiểm tra chốt giữ dây, búa đàn, độ căng của dây.

3.3. Mất bao lâu để điều chỉnh lại âm thanh của piano?

Trả lời: Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của piano.

– Nếu piano đã phải chịu các điều kiện môi trường không lý tưởng (như độ ẩm cao hoặc biến đổi nhiệt độ đột ngột), việc điều chỉnh có thể mất nhiều thời gian hơn.

– Điều chỉnh cơ bản có thể mất khoảng 1h-2h, trong khi điều chỉnh chính xác cao có thể mất từ 2h-4h hoặc thậm chí lâu hơn.

– Một người thợ điều chỉnh piano chuyên nghiệp và có kinh nghiệm sẽ hoàn thành công việc nhanh chóng và hiệu quả hơn so với người mới vào nghề.

3.4. Việc bảo trì định kỳ có ảnh hưởng như thế nào đến âm thanh của piano?

Trả lời: Việc bảo trì định kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và cải thiện âm thanh của piano. Tránh trường hợp âm thanh không chuẩn, giữ âm thanh ổn định và chuẩn xác, duy trì độ bền của dây đàn và cơ cấu bên trong, tăng tuổi thọ của piano.

3.5. Có cần thiết phải nhờ đến chuyên gia để khắc phục âm thanh không chuẩn không?

Trả lời: Có, việc nhờ đến chuyên gia để khắc phục âm thanh không chuẩn của piano thường là cần thiết. Một chuyên gia sẽ có kiến thức và kỹ năng cần thiết để xác định và giải quyết các vấn đề phức tạp, bao gồm việc cân nhắc cả cấu trúc bên trong và cách thức hoạt động của piano. Chuyên gia điều chỉnh piano sẽ có những công cụ cần thiết để thực hiện công việc một cách chính xác.

3.6. Có thể tự khắc phục tình trạng âm thanh piano lệch chuẩn được hay không?

Trả lời: Có thể khả thi, tuy nhiên bạn cần có kiến thức cơ bản về cấu trúc và cách thức hoạt động của piano. Có nhiều nguồn thông tin online, bao gồm video hướng dẫn và sách hướng dẫn, có thể giúp bạn bắt đầu. Tuy nhiên để yên tâm hơn các bạn nên liên hệ cửa hàng, hoặc những người đã có chuyên môn cao, nhiều năm trong nghề để họ khắc phục cho tình trạng cây đàn hiện tại của bạn.

4. Kết luận

Tóm lại, có nhiều nguyên nhân khiến cây đàn piano bị lệch âm, điều chỉnh đàn piano của bạn có thể là một quá trình phức tạp. Tuy nhiên, bạn có thể khôi phục về âm thanh ban đầu bằng các mẹo và thủ thuật phù hợp. Nếu bạn không chắc chắn về cách điều chỉnh nhạc cụ của mình, hãy gọi cho chuyên gia. Trong mọi trường hợp, điều chỉnh thường xuyên là điều cần thiết để giữ cho cây đàn piano của bạn có âm thanh tuyệt vời trong nhiều năm.

Việt Thanh Music Center có đội ngũ kỹ thuật viên kinh nghiệm, nhiệt tình. Nếu có vấn đề về âm thanh piano, quý khách hàng vui lòng liên hệ ngay qua số điện thoại: 0909046613 – 0938809307 – 0903864264 hoặc đến trực tiếp showroom 613 Điện Biên Phủ, Phường 1, Quận 3, TP.HCM.