Hướng dẫn cách tự học piano tại nhà hiệu quả nhất

Bạn muốn học piano nhưng không có điều kiện tham gia các lớp học chính thức? Đừng lo! Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách tự học piano hiệu quả tại nhà, chỉ với 11 bước. Khám phá ngay, để không bỏ lỡ những chia sẻ hữu ích từ các chuyên viên âm nhạc tại Công ty Việt Thanh Music Center.

Bước 1. Chọn cây đàn piano phù hợp

Bước đầu tiên bạn cần tìm một cây đàn phù hợp.

Đàn piano có nhiều loại, khác nhau về hình dạng, kích thước và các tính năng, vì vậy việc xác định mục đích sử dụng và vị trí đặt đàn là rất quan trọng. Nếu bạn có kế hoạch học piano tại nhà, hãy cân nhắc đến đàn piano điện và đàn piano cơ, xem xét loại đàn nào phù hợp với không gian và phong cách học của bạn. Một cây đàn piano phù hợp sẽ giúp bạn dễ dàng học tập và rèn luyện kỹ năng.

Có 3 loại đàn piano mà bạn có thể chọn là: piano cơ, upright piano điện và grand piano điện.

Đàn upright piano điện là một lựa chọn phổ biến hơn. Upright piano điện chiếm ít diện tích và có nhiều tính năng hữu ích, chẳng hạn như: điều chỉnh âm lượng, các chế độ âm thanh khác nhau và khả năng kết nối với các thiết bị khác. Với thiết kế gọn gàng, upright piano điện dễ phối với nội thất phòng và mang lại trải nghiệm học tập piano chất lượng mà không cần phải lo lắng về việc bảo trì hay lên dây thường xuyên như đàn piano cơ. Piano điện Roland RP-107 là một cây đàn piano điện giá rẻ, tốt cho người mới bắt đầu.

Đàn grand piano điện là loại đàn piano điện đắt nhất bạn có thể mua. Đàn grand piano điện cung cấp trải nghiệm chơi gần giống đàn piano cơ truyền thống nhờ vào công nghệ âm thanh tiên tiến và cơ chế phím. Grand piano điện không chỉ mang lại âm thanh tuyệt vời mà còn làm đẹp không gian với thiết kế sang trọng và kích thước lớn. Tuy nhiên, vì giá thành cao và kích thước lớn, grand piano điện thường phù hợp hơn với các không gian rộng và những ai sẵn sàng đầu tư cho trải nghiệm chơi piano tốt nhất. Roland GP-3 là mẫu đàn grand piano giá rẻ được sử dụng phổ biến hiện nay.

Bạn nên chọn đàn piano điện có bàn phím tiêu chuẩn. Đàn piano điện 88 phím cung cấp toàn bộ dải âm thanh cần thiết cho hầu hết các tác phẩm âm nhạc. Việc có đủ số lượng phím giúp bạn chơi được nhiều thể loại nhạc hơn.

Một điều không kém phần quan trọng khi chọn piano là Action. Đây là cảm giác mà các phím mang lại khi bạn chơi đàn, bao gồm độ nặng của phím khi nhấn xuống, cảm giác phím bật lên sau khi bạn thả tay và chất liệu của phím.

Các nhà sản xuất đàn piano điện đã nỗ lực tái tạo cảm giác và phản hồi của đàn piano cơ thông qua công nghệ, mục tiêu là để bạn có cảm giác giống như đang chơi một đàn piano cơ, dù thực tế là piano cơ và piano điện có cơ chế hoạt động khác nhau.

Những từ khóa bạn nên chú ý khi tìm hiểu về đàn piano là “semi-weighted” và “hammer action”.

– “Semi-weighted”: Cơ chế này tạo ra một độ nặng vừa phải khi bạn nhấn phím, nhưng không mô phỏng hoàn hảo cảm giác của đàn piano cơ.

– “Hammer action”: Đây là cơ chế phức tạp hơn, mô phỏng chân thực cảm giác của đàn piano cơ bằng cách sử dụng các búa nhỏ.

Casio PX-S1100 là một ví dụ điển hình về đàn piano với cơ chế hammer-action.

Bước 2. Chọn tài liệu học piano phù hợp

Sau khi đã có đàn piano, bạn cần chọn tài liệu học piano.

Bạn có thể học piano qua sách giáo trình, video trực tuyến hoặc ứng dụng học tập. Tìm hiểu và lựa chọn tài nguyên học tập phù hợp sẽ giúp bạn học hiệu quả hơn.

“Methode Rose” là giáo trình học đàn piano căn bản, bạn có thể chọn làm tài liệu học tập khi mới bắt đầu. Bộ sách “Methode Rose” gồm 3 cuốn, được dịch ra nhiều thứ tiếng như: tiếng Anh, Pháp, Bồ Đào Nha, Nhật… Bạn có thể tải xuống trực tuyến.

Bước 3. Ngồi đúng tư thế khi chơi piano

Bước tiếp theo là học cách ngồi đúng khi chơi đàn piano.

Ngồi đúng tư thế là rất quan trọng khi học chơi piano. Tư thế ngồi không đúng ảnh hưởng đến kỹ thuật chơi và gây ra chấn thương.

Dưới đây là hướng dẫn tư thế ngồi đúng khi chơi piano. Nếu bạn cảm thấy bị đau hoặc không thoải mái, tốt nhất là nên hỏi ý kiến giáo viên hoặc một người chơi piano có kinh nghiệm, để xem bạn có đang ngồi đúng cách không:

– Đặt chân phẳng trên sàn. Điều này giúp bạn giữ thăng bằng và cảm thấy thoải mái hơn.

– Giữ cổ tay ngang với phím. Để ngón tay hơi cong và tạo thành hình vòng cung nhẹ.

– Uốn cong nhẹ cánh tay. Đảm bảo cánh tay gần như thẳng từ khuỷu tay đến các ngón tay.

– Điều chỉnh chiều cao ghế. Nếu bạn phải uốn cong cánh tay lên hoặc xuống để chạm vào phím, hãy điều chỉnh ghế sao cho cánh tay thoải mái hơn.

– Ngồi thẳng lưng. Giữ cơ thể thoải mái và không để vai quá căng thẳng.

– Sử dụng trọng lượng cánh tay. Khi nhấn phím, hãy dùng toàn bộ trọng lượng của cánh tay thay vì chỉ ngón tay để tránh mỏi và tạo âm thanh mạnh mẽ hơn.

Bước 4. Học các nốt nhạc piano trên phím đàn piano

Tiếp theo là bước khó hơn một chút – học các nốt nhạc piano và vị trí tương ứng của các nốt trên bàn phím.

Bố cục bàn phím đàn piano có vẻ phức tạp nhưng thực ra khá đơn giản.

– Phím trắng: Đại diện cho các nốt nhạc cơ bản không có dấu thăng (♯) hay dấu giáng (♭).

– Phím đen: Đại diện cho các nốt nhạc có dấu thăng (♯) hoặc dấu giáng (♭).

Điều đầu tiên bạn nên làm là: tìm nốt C Middle trên đàn piano. Nhìn vào bàn phím trên đàn piano, bạn sẽ thấy một nhóm 3 phím đen, sau đó là phím trắng và tiếp theo là nhóm 2 phím đen. Nốt C Middle nằm ngay trước nhóm 2 phím đen.

Nếu bạn tìm được nốt C Middle, bạn có thể tìm thấy tất cả các nốt C khác trên toàn bộ đàn piano. Nốt ngay trên C là nốt D, sau đó lần lượt là E, F, G, A, và cuối cùng quay lại nốt C.

Tất cả các nốt giữa hai nốt C liên tiếp tạo thành một quãng tám, tức là tám nốt. Ví dụ, nếu bạn bắt đầu từ nốt C và đếm lên đến nốt C kế tiếp, bạn sẽ đi qua các nốt D, E, F, G, A, và B, tổng cộng là tám nốt.

Chơi tất cả các nốt trắng từ C đến C sẽ tạo thành một gam trưởng C (C major scale). Đây là một trong những gam cơ bản và quan trọng trong âm nhạc.

Các nốt đen trên đàn piano, đại diện cho các nốt thăng hoặc giáng. Nốt đen đầu tiên ngay sau nốt C là C♯ (C thăng), cũng có thể gọi là D♭ (D giáng).

Bạn sẽ thấy rằng giữa hầu hết các nốt trắng có một phím đen. Khoảng cách giữa hai nốt trắng, như C và D, được gọi là một bước đầy (full step) hoặc một tông (tone). Nốt C♯ (C thăng), nốt đen, nằm cách C hoặc D một nửa bước (half-step) hay còn gọi là một nửa cung (semitone).

Bước 5. Học cách đọc sheet nhạc piano

Bạn đã ghi nhớ được vị trí các nốt trên bàn phím đàn piano chưa? Nếu rồi, hãy tiếp tục học cách đọc sheet nhạc.

Đọc sheet nhạc là một kỹ năng rất quan trọng. Khi bạn biết cách đọc sheet nhạc, bạn có thể chơi được nhiều bản nhạc khác nhau.

Trong sheet nhạc bạn sẽ thấy các khuông nhạc. Khuông nhạc (staff) là hệ thống các dòng và khoảng trống dùng để ghi chép nhạc, bao gồm 5 dòng và 4 khoảng trống giữa các dòng. Các nốt nhạc được đặt trên các dòng hoặc trong các khoảng trống để biểu thị âm thanh tương ứng.

Trên đàn piano, bạn sẽ làm quen với 2 loại khóa nhạc chính: khóa Sol và khóa Fa. Khóa Sol được dùng để ghi các nốt ở dải âm cao, thường dành cho tay phải. Khóa Fa được dùng cho các nốt ở dải âm thấp, dành cho tay trái. Khi kết hợp hai khóa này, chúng tạo thành một hệ thống gọi là khuông nhạc lớn (grand staff), grand staff giúp bạn đọc và chơi toàn bộ dải âm của đàn piano từ cao đến thấp.

Việc tìm nốt C Middle trên cả khóa Sol và khóa Fa là rất quan trọng. May mắn thay, việc này không quá khó. Đôi khi, các nốt nhạc có thể nằm cao hơn hoặc thấp hơn so với các dòng trên khuông nhạc. Để ghi chép những nốt này, bạn sử dụng các dòng kẻ phụ. Các dòng kẻ phụ là những đường kẻ thêm vào trên hoặc dưới khuông nhạc, giúp xác định vị trí của các nốt ngoài phạm vi của các dòng và khoảng trống chính của khuông nhạc.

Nốt C Middle có vị trí khác nhau trên hai khóa nhạc. Trên khóa Sol (Treble clef), nốt C Middle nằm trên dòng kẻ phụ đầu tiên dưới khuông nhạc. Trên khóa Fa (Bass clef), nốt C Middle nằm trên dòng kẻ phụ đầu tiên trên khuông nhạc.

Khi bạn đã biết vị trí của nốt C Middle, bạn có thể xác định các nốt khác dễ dàng hơn. Các nốt nhạc sẽ cao hơn khi bạn di chuyển lên trên khuông nhạc. Tức là, các nốt nằm trên các dòng và khoảng trống phía trên nốt C Middle sẽ có âm cao hơn, trong khi các nốt ở dưới C Middle sẽ có âm thấp hơn.

Trên khóa Sol, bạn có thể xác định các nốt như sau:

– D nằm trong khoảng trống ngay trên nốt C giữa.

– E nằm trên dòng kẻ dưới cùng của khuông nhạc.

– F nằm trong khoảng trống đầu tiên từ dưới lên.

– G nằm trên dòng kẻ thứ hai từ dưới lên.

Trên khóa Fa, bạn có thể xác định các nốt như sau:

– Nốt ngay dưới nốt C giữa là nốt B.

– Nốt trên dòng kẻ trên cùng của khuông nhạc là nốt A.

– Khoảng trống đầu tiên từ dưới lên là nốt G.

– Dòng kẻ thứ hai từ dưới lên là nốt F.

Bước 6. Cách đọc nhịp điệu

Bạn đã học cách xác định các nốt nhạc trên khuông nhạc, bây giờ hãy tiếp tục học cách đọc nhịp điệu.

Nhạc được chia thành các ô nhịp, mỗi ô nhịp có một số lượng phách nhất định. Các nhịp điệu thường được nhóm lại trong các ô nhịp này và sẽ lặp lại.

Những sheet nhạc dành cho người mới học thường sử dụng nhịp 4/4, có nghĩa là mỗi ô nhịp có 4 phách.

Một phách (beat) được gọi là nốt đen (♩) hoặc nốt móc đơn (♪). Đây là những nốt có màu đậm.

Một nốt kéo dài trong 2 phách gọi là nốt trắng hoặc nốt móc đôi. Những nốt này không có phần đầu nốt được tô màu đậm.

Bạn cũng sẽ gặp các nốt tròn (o), chúng kéo dài 4 phách. Vì vậy, đối với nhiều bản nhạc, đó là toàn bộ một ô nhịp.

Một yếu tố khác cần chú ý về nhịp điệu là dấu chấm. Dấu chấm thêm một nửa giá trị của nốt vào nốt có dấu chấm.

Ví dụ, một nốt đen có dấu chấm (♩.) sẽ tương đương với một nốt đen (♩) và một nốt móc đơn (♪). Một nốt móc đơn có dấu chấm (♪.) sẽ tương đương với một nốt móc đơn (♪) và một nốt móc đôi.

Bước 7. Học Âm giai (Scales)

Bước tiếp theo trên hành trình tự học piano tại nhà là: học Âm giai (Scales).

Âm giai (hay còn gọi là Thang âm hoặc Scales), là một chuỗi các nốt nhạc sắp xếp theo một trật tự nhất định, thường theo một khoảng cách cụ thể giữa các nốt. Các Âm giai là cơ sở để tạo ra các giai điệu và hợp âm trong âm nhạc.

Âm giai (Scales) giúp bạn sáng tác giai điệu, làm quen với nhạc lý và phát triển kỹ thuật chơi piano.

Vậy nên bắt đầu với Âm giai nào?

Âm giai đầu tiên bạn nên học là Âm giai C Trưởng (C major). C major là một Âm giai bao gồm tất cả các nốt trắng (C, D, E, F, G, A, B).

Chơi Âm giai C major không khó, hãy bắt đầu bằng tay phải. Đặt ngón cái lên nốt C Middle, các ngón tay còn đặt lần lượt trên các nốt từ D đến G. Chơi từ C đến G, sau đó quay lại C, đảm bảo mỗi nốt đều phát ra âm lượng.

Ngón cái (ngón 1) là ngón đầu tiên, các ngón tay còn lại được đánh số từ 2 đến 5, với ngón út là ngón 5. Điều này giúp bạn dễ dàng chỉ định ngón tay khi chơi Âm giai.

8. Học chơi hợp âm (Chords) piano

Sau khi biết chơi Âm giai (Scales), bạn tiếp tục học chơi các Hợp âm piano.

Hợp âm (chords) là nhóm các nốt nhạc được chơi cùng lúc. Hầu hết các bài hát được xây dựng từ một chuỗi hợp âm.

Một hợp âm bao gồm 3 hoặc nhiều nốt nhạc. Hợp âm ba nốt được gọi là hợp âm ba (triad), bao gồm: nốt gốc (root), nốt ba (third) và nốt năm (fifth).

Ví dụ về Hợp âm C Trưởng:

– Nốt gốc là C.

– Nốt năm là G (vì từ C, bạn đếm năm nốt: C, D, E, F, G).

– Nốt ba là E (vì từ C, bạn đếm ba nốt: C, D, E).

Để chơi Hợp âm C Trưởng bằng một tay, hãy sử dụng ngón tay cái (ngón 1) để chơi nốt C, ngón tay giữa (ngón 3) để chơi nốt E, và ngón tay út (ngón 5) để chơi nốt G.

Ví dụ về Hợp âm C Thứ:

– Nốt gốc và nốt năm không thay đổi so với hợp âm trưởng C; chúng vẫn là C và G.

– Chỉ có nốt ba thay đổi. Bạn hạ nốt này đi một nửa bước (semitone) để có nốt E♭.

Để chơi hợp âm C Thứ, thay vì chơi nốt E bằng ngón tay giữa (giống C Trưởng), bạn cần chơi nốt đen nằm ngay bên trái của E, đó là E♭ (E giáng). Quy tắc này áp dụng cho tất cả các hợp âm thứ: nốt ba của hợp âm thứ luôn bị giảm một nửa bước so với hợp âm trưởng.

Một số bài hát sử dụng biểu đồ hợp âm (chord charts) để chỉ ra các hợp âm cần chơi, nhưng không cung cấp thông tin chi tiết như nhịp điệu hay cách voicing. Bạn cần tự quyết định những yếu tố này dựa trên biểu đồ hợp âm.

Ký hiệu hợp âm trên biểu đồ:

– Hợp âm trưởng C được ký hiệu là “C”.

– Hợp âm thứ C được ký hiệu là “Cm”.

– Ký hiệu như “C7” hoặc “Cmaj7” yêu cầu thêm các nốt khác ngoài ba nốt cơ bản của hợp âm. Những ký hiệu này thường chỉ định hợp âm bốn nốt, mở rộng hợp âm ba nốt cơ bản.

Bước 9. Chọn các bài hát dễ để bắt đầu

Bạn đã chơi được các hợp âm piano cơ bản chưa? Bây giờ hãy thử chơi một vài bài hát đơn giản, ít hợp âm nhé.

Luyện tập với những bài hát dễ là một cách tuyệt vời để bạn làm quen với piano.

Bạn có thể chọn 5 bài hát piano đơn giản và phổ biến nhất dưới đây:

Bước 10. Chơi piano với nhiều thể loại nhạc khác nhau

Khi đã chơi được các bài hát đơn giản, bạn nên thử chơi nhiều thể loại nhạc khác nhau trên đàn piano.

Đàn piano có thể chơi được nhiều loại nhạc khác nhau. Âm thanh piano thường xuất hiện trong hầu hết các thể loại nhạc. Thậm chí còn xuất hiện trên các nhạc cụ phím như synth hoặc MIDI keyboard.

Điểm mạnh của piano là bạn có thể chơi cả hợp âm lẫn giai điệu, vì vậy bạn có thể chơi gần như tất cả các loại nhạc.

Dưới đây là một số thể loại nhạc bạn có thể chơi và rèn luyện kỹ năng khi tự học piano tại nhà:

– Nhạc cổ điển (Classical music). Bạn có thể chơi các tác phẩm kinh điển từ các nhà soạn nhạc nổi tiếng thế giới như Bach, Mozart, Beethoven, Liszt, Chopin và Brahms. Dựa trên các bản nhạc đã có sẵn, bạn chỉ cần chơi theo.

– Nhạc jazz. Jazz là thể loại nhạc truyền thống rất phổ biến mà bạn có thể học. Để chơi jazz tốt, bạn cần học kỹ các Hợp âm và Thang âm.

– Nhạc pop. Pop là một thể loại rất đa dạng và phổ biến. Từ rock ‘n’ roll đến R&B và hip-hop, nhạc pop có nhiều phong cách khác nhau mà bạn có thể chơi trên piano. Giống như nhạc jazz, bạn có thể sẽ phải đọc các biểu đồ hợp âm thay vì chỉ đọc bản nhạc.

Bước 11. Kiên trì luyện tập

Đây là bước cuối cùng rồi và cũng là bước quan trọng nhất.

Tự học piano tại nhà là hành trình đòi hỏi sự kiên nhẫn, bạn không thể trở thành nghệ sĩ piano ngay lập tức, thay vào đó hãy kiên trì luyện tập mỗi ngày 10 phút để cải thiện kỹ năng từ từ.

Đôi khi, bạn sẽ gặp những kỹ thuật piano khó, nhưng điều đó là hiển nhiên, dù bạn có học với giáo viên thì piano thì cũng thế. Quan trọng là phải kiên trì và nhẫn nại.

Các câu hỏi thường gặp

Cách tự học piano tại nhà hiệu quả nhất?

Dưới đây là 5 mẹo hay để tự học đàn piano tại nhà:

1. Học tư thế và kỹ thuật chơi đúng.

2. Luyện tập các bài hát mà bạn yêu thích.

3. Xem các nghệ sĩ piano mà bạn hâm mộ.

4. Học cách đọc sheet nhạc.

5. Luyện tập mỗi ngày.

Tự học giúp bạn tiết kiệm chi phí, tuy nhiên, bạn cần phải kiên trì.

Học piano có dễ không?

Học đàn piano có thể là thử thách khi mới bắt đầu, nhưng vì là nhạc cụ phổ biến, bạn sẽ tìm thấy nhiều tài liệu để học.

Khi đã học đàn piano, bạn sẽ dễ dàng học các nhạc cụ khác nhờ vào kỹ năng và nhạc lý mà bạn đã tích lũy.

Người lớn tuổi có thể học piano không?

Không bao giờ là quá muộn để học đàn piano hay bất kỳ nhạc cụ nào. Học piano mang lại nhiều lợi ích, cả về thể chất lẫn tinh thần, vì vậy kể cả người lớn cũng có thể học chơi piano.

Kết luận

Tự học piano tại nhà là trải nghiệm khó khăn nhưng không kém phần thú vị. Khi đã nắm vững 11 bước tự học piano tại nhà mà Việt Thanh Music center chia sẻ ở trên, bạn có thể nhanh chóng học được cách đánh piano, thậm chí là biểu diễn và sáng tác nhạc khi đã tiến bộ.

Nếu cần hỗ trợ, đừng ngần ngại để lại bình luận hoặc gọi đến số: 0909046613 – 0938809307 – 0903864264 – gặp chuyên viên tư vấn. Với hơn 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhạc cụ, các chuyên viên âm nhạc tại Công ty Việt Thanh Music Center sẽ giúp bạn giải đáp các thắc mắc một cách chi tiết.