Hướng dẫn cách căn chỉnh mặt trống

Để chỉnh âm trống bạn cần thực hiện thao tác căn chỉnh mặt trống. Nếu bạn là người mới, việc căn chỉnh một bộ trống có thể khá phức tạp và tốn thời gian. Trong bài dưới đây Việt Thanh Music Center sẽ hướng dẫn bạn cách căn chỉnh mặt trống có hiệu quả. Đây là hướng dẫn cơ bản, dễ thực hiện, chỉ với vài bước bạn đã có một bộ trống hoàn chỉnh.

Các dụng cụ cần thiết khi căn chỉnh một bộ trống

Để chỉnh âm trống, bạn sẽ cần một vài dụng cụ. Dụng cụ quan trọng nhất là khóa trống (drum key), đây là công cụ thiết yếu để điều chỉnh các thanh căng trên từng mặt trống và cũng có thể được sử dụng để điều chỉnh các phụ kiện khác như bộ pedal hi-hat hoặc pedal kick. Tuner trống chuyên dụng cũng có thể hữu ích cho việc chỉnh âm chính xác và đảm bảo độ căng đều trên mặt trống, nhưng nhiều tay trống thường làm điều này theo cảm giác và tai nghe, vì vậy không hoàn toàn cần thiết.

Nếu bạn muốn bộ trống của mình có âm thanh tốt hơn, Tấm tiêu âm trống (drum dampener) có thể giúp kiểm soát các âm vang không mong muốn. Cuối cùng, một miếng vải mềm và chất tẩy rửa mặt trống sẽ giúp giữ cho mặt trống của bạn luôn trong tình trạng tốt trong nhiều năm.

Cấu tạo và cách hoạt động của trống

Trước khi bắt đầu chỉnh âm trống, bạn nên biết cấu tạo và cách một chiếc trống hoạt động.

Vỏ trống (shell) là phần chính của trống, thường được làm từ gỗ, phổ biến nhất là gỗ Maple. Chất liệu vỏ trống có thể ảnh hưởng đáng kể đến âm thanh của trống. Chẳng hạn, gỗ Maple được ưa chuộng nhờ âm thanh mạnh mẽ và cân bằng. Trong khi đó, gỗ Birch có âm thanh mang lại sự trong trẻo hơn, rõ ràng ở các nốt cao.

Gắn vào vỏ trống là các lug (chốt trống), giữ các thanh căng (tension rod) ở đúng vị trí. Các thanh căng này được điều chỉnh bằng khóa trống để siết chặt hoặc nới lỏng mặt trống. Có hai mặt trống: mặt trên được gọi là mặt batter (mặt bạn đánh vào) và mặt dưới được gọi là mặt resonant (mặt cộng hưởng, mặt kiểm soát độ vang và độ ngân).

Vành trống (hoop) là những vòng kim loại nằm trên mặt trống, giúp giữ chúng chặt vào vỏ trống với sự hỗ trợ của các móc trống (drum claw)

Siết chặt các thanh căng với vành trống sẽ làm cho da trống được kéo căng, từ đó tăng độ cao của âm thanh trống, nới lỏng các thanh căng sẽ có tác dụng ngược lại.

Cuối cùng, các lỗ thoát âm là những lỗ nhỏ trên thân trống cho phép không khí thoát ra, ảnh hưởng đến âm sắc và độ vang của trống.

Hướng dẫn chi tiết cách căn chỉnh một bộ trống

Bước 1: Quyết định có nên thay mặt trống hay không

Tần suất thay mặt trống phụ thuộc vào tần suất và cách bạn chơi trống. Nếu bạn chơi trống thường xuyên, bạn cần thay mặt trống sau vài tháng nếu bạn ít khi chơi, nên thay mặt trống một hoặc hai lần mỗi năm.

Khi bạn thấy mặt trống bắt đầu mất âm, xuất hiện vết lõm, hoặc phản hồi không còn tốt, đó là dấu hiệu cần thay mới. Mặt trống mới sẽ giúp âm thanh rõ ràng hơn và dễ chỉnh âm hơn, đồng thời giúp duy trì hiệu suất tổng thể của bộ trống.

Khi thay mặt trống mới, bạn cần nới lỏng các thanh căng (tension rod) bằng khóa trống (drum key), sau đó tháo vành trống (hoop) ra và nhấc mặt trống cũ ra khỏi vỏ trống. Tiếp theo, đặt mặt trống mới lên, đảm bảo đặt đúng vị trí. Sau đó, đặt lại vành trống và nhẹ nhàng siết chặt các thanh căng theo hình chéo. Cách này giúp áp lực trên mặt trống được phân bố đều.
Khi tất cả các thanh căng (tension rod) đã được siết chặt bằng tay, hãy ấn nhẹ vào giữa mặt trống để giúp mặt trống ổn định. Sau đó, nới lỏng một chút các thanh căng để mặt trống có thời gian giãn ra và tránh bị nhăn.

Bước 2: Sử dụng khóa trống để căng chỉnh mặt trống dưới

Để chỉnh âm mặt trống phía dưới, đặt trống lên bề mặt phẳng và dùng khóa trống để siết chặt từng thanh căng theo hình ngôi sao.

Cách siết sẽ phụ thuộc vào số lượng thanh căng của trống, nhưng bạn nên bắt đầu bằng cách chỉnh một thanh căng, sau đó là thanh đối diện, và tiếp tục như vậy quanh mặt trống, tạo thành mô hình ngôi sao 5 cánh. Cách làm này giúp đảm bảo mặt trống được căng đều, tránh việc siết quá chặt ở một khu vực nào đó.

Khi mặt trống đã có độ căng nhất định, hãy siết từng thanh căng bằng nửa vòng khóa trống mỗi lần. Trong khi làm, dùng dùi trống gõ nhẹ quanh mép mặt trống để kiểm tra âm thanh. Mục đích là đảm bảo âm thanh đồng đều tại mọi điểm trên mặt trống. Tiếp tục siết cho đến khi các nếp nhăn trên mặt trống biến mất và cảm thấy độ căng đều.

Cuối cùng, gõ nhẹ vào mặt trống để kiểm tra độ căng tổng thể và thực hiện những điều chỉnh cuối cùng nếu cần. Một mặt cộng hưởng được chỉnh âm tốt sẽ cải thiện âm sắc và độ ngân của trống.

Bước 3: Căng chỉnh mặt trống trên

Quá trình chỉnh âm mặt trống ở phía trên giống như chỉnh âm mặt trống phía dưới. Bạn nên thực hiện các điều chỉnh nhỏ mỗi lần và liên tục kiểm tra âm thanh của trống bằng cách gõ nhẹ quanh mép mặt trống.

Bước 4: Kéo căng mặt trống

Khi căn chỉnh một bộ trống, bạn cần kéo căng mặt trống để đảm bảo việc chỉnh âm ổn định. Sau khi đã siết chặt các thanh căng ở bước đầu, hãy ấn mạnh vào giữa mặt trống bằng lòng bàn tay. Hành động này giúp mặt trống dãn ra và vừa khít với thân trống.

Bạn có thể nghe thấy âm thanh rắc rắc trong quá trình này, đây là hiện tượng bình thường và cho thấy mặt trống đã vào đúng vị trí. Khi ấn xuống, các nếp nhăn trên mặt trống sẽ biến mất, cho thấy độ căng đang đều hơn.

Sau khi mặt trống đã được kéo dãn, bạn có thể cần siết lại các thanh căng một chút theo mô hình ngôi sao chéo để đảm bảo mặt trống được căng đều và sẵn sàng cho bước tinh chỉnh cuối cùng.

Bước 5: Tinh chỉnh mặt trống để đạt âm thanh hoàn hảo

Để tinh chỉnh âm trống, bắt đầu bằng cách làm im mặt trống đối diện. Nếu bạn đang chỉnh mặt trống trên (mặt đánh), hãy đặt trống lên một vật mềm để làm im mặt trống dưới (mặt cộng hưởng), và ngược lại. Việc này giúp bạn chỉ tập trung vào âm thanh của mặt trống bạn đang cần tinh chỉnh.

Sau đó, điều chỉnh từ từ các thanh căng và gõ nhẹ vào mép mặt trống đến khi có được âm thanh bạn thích.

Bạn cũng cần quyết định mối quan hệ giữa mặt trên và mặt dưới. Nếu bạn chỉnh cả hai mặt trống cùng cao độ, trống sẽ phát ra âm thanh cộng hưởng, ngân vang lâu. Đây là lựa chọn tốt nếu bạn muốn âm thanh phong phú, nhưng không phù hợp với các bài hát nhanh.

Nếu bạn chỉnh hai mặt trống với các cao độ khác nhau, bạn sẽ có âm thanh mạnh mẽ và kiểm soát hơn với độ ngân ngắn hơn.

Hãy thử nghiệm để tìm ra âm thanh phù hợp với phong cách của bạn.

Mẹo hay khi căn chỉnh một bộ trống

Chỉnh âm trống theo mối quan hệ với các trống khác trong bộ

Khi chỉnh âm cho trống bạn cần chú ý đến cách từng trống phối hợp với các trống khác. Bắt đầu bằng việc chỉnh âm cho trống lớn nhất trong bộ, như trống bass hoặc floor tom, rồi tiếp tục chỉnh các trống nhỏ hơn. Việc này giúp tạo ra âm thanh tổng thể cân bằng, mỗi trống bổ sung cho nhau, làm cho bộ trống của bạn nghe đồng nhất và hoàn chỉnh.

Một số nhà sản xuất và nghệ sĩ phòng thu có thể chỉnh âm bộ trống sao cho phù hợp với gam của bài hát khi ghi âm. Điều này giúp trống không bị xung đột với các yếu tố giai điệu khác trong bản nhạc. Ví dụ, nếu low tom được chỉnh ở D# và bass guitar chơi ở E, có thể xảy ra sự không hòa hợp. Bằng cách chỉnh tom lên E, mọi thứ sẽ hòa quyện hơn.

Tuy nhiên, nhiều nhà sản xuất không quá quan tâm đến việc này, mà thường tùy thuộc vào sở thích cá nhân.

Sử dụng phụ kiện giảm âm

Phụ kiện giảm âm là công cụ quan trọng giúp bạn kiểm soát các âm vọng và đạt được âm thanh sạch hơn. Phụ kiện trống này giúp giảm tiếng vang quá mức và tiếng rung không mong muốn, từ đó cho bạn khả năng kiểm soát âm thanh của trống tốt hơn. Bạn có thể chọn sử dụng gel giảm âm, vòng giảm âm, hoặc hệ thống giảm âm nội bộ tùy theo sở thích của mình. Việc sử dụng phụ kiện giảm âm giúp bạn điều chỉnh âm thanh của trống sao cho phù hợp với các môi trường khác nhau, từ phòng thu cho đến biểu diễn trực tiếp.

Giữ cho bộ trống của bạn luôn trong tình trạng tốt nhất

Bảo trì định kỳ là chìa khóa để giữ cho bộ trống của bạn luôn phát ra âm thanh tốt nhất. Hãy thay thế các mặt trống bị mòn, kiểm tra các thanh căng để đảm bảo chúng hoạt động trơn tru, và làm sạch vỏ trống để ngăn ngừa bụi bẩn tích tụ.

Ngoài ra, hãy kiểm tra phụ kiện của bộ trống để đảm bảo mọi bộ phận đều hoạt động tốt, siết chặt các phần bị lỏng.

Các câu hỏi thường gặp

Cách tốt nhất để chỉnh âm trống là gì?

Cách tốt nhất để chỉnh âm trống là siết chặt đều các mặt trống bằng cách điều chỉnh các thanh căng theo hình sao. Gõ nhẹ xung quanh mép của mặt trống để đảm bảo âm thanh đồng đều. Sau đó, bạn có thể tinh chỉnh âm thanh bằng tai cho đến khi đạt được âm thanh mà bạn mong muốn.

Nên điều chỉnh âm trống ở tần số nào?

Tần số chỉnh âm trống phụ thuộc vào kích thước và loại trống. Thông thường, trống snare nên được chỉnh từ 200-400 Hz, các tom từ 100-300 Hz, và trống kick từ 60-100 Hz.

Có thể dùng tuner guitar để chỉnh âm trống được không?

Tuner guitar không phù hợp cho việc chỉnh âm trống vì phụ kiện guitar này chỉ đo các tần số của dây đàn. Trống có âm vọng phức tạp hơn và cần dùng các thiết bị chỉnh âm chuyên dụng hoặc chỉnh bằng tai. Hãy sử dụng tuner dành riêng cho trống để đạt được độ chính xác cao.

Kết luận

Bạn đã biết cách căn chỉnh một bộ trống chưa? Lúc đầu có thể hơi khó, nhưng khi đã quen, việc này sẽ trở nên dễ dàng. Với những mẹo trên, bạn có thể nhanh chóng có được âm thanh trống tốt nhất. Hãy nhớ rằng âm thanh lý tưởng phụ thuộc vào phong cách cá nhân và loại nhạc bạn chơi, vì vậy đừng ngần ngại trải nghiệm và tìm ra âm thanh trống phù hợp với bạn nhất.

Nếu cần hỗ trợ có thể liên hệ với chuyên viên kỹ thuật tại Công ty Việt Thanh Music Center. Để lại bình luận để được giải đáp!