Các loại kèn clarinet mà bạn nên biết

Kèn clarinet là một nhạc cụ phổ biến, thường xuất hiện trong các dàn nhạc giao hưởng cũng như ban nhạc jazz. Được phát minh vào thế kỷ 17 bởi nhà sản xuất nhạc cụ người Đức Johann Christoph Denner, clarinet có các âm vực chính như soprano, alto và bass.

Kèn clarinet có nhiều hình dạng và kích cỡ khác nhau, đa dạng nhất trong gia đình kèn gỗ. Thông thường, clarinet được làm từ gỗ, nhưng những mẫu dành cho người mới chơi thường sử dụng nhựa ABS, vì nhẹ và dễ cầm hơn.

11 loại kèn clarinet thường gặp

Kèn Clarinet Bb

Kèn Clarinet Bb còn được gọi là Clarinet Soprano, là loại kèn clarinet phổ biến nhất.

Nhạc cụ này thường được sử dụng trong các dàn nhạc giao hưởng và ban nhạc, đặc biệt phù hợp cho người mới bắt đầu vì được coi là loại kèn clarinet cơ bản.

Kèn Clarinet Bb được điều chỉnh ở ba quãng tám trên nốt C trung, và có 17 phím tiêu chuẩn. Clarinet Bb có dải âm rộng và đa năng, phù hợp cho cả nhạc cổ điển và jazz.

Kèn Clarinet Bass

Kèn Clarinet Bass là loại clarinet phổ biến khác, có âm thanh thấp hơn kèn Clarinet Bb một quãng tám. Đây là một trong những loại clarinet lớn nhất và thường xuất hiện trong nhạc phim, dàn nhạc giao hưởng, ban nhạc hòa tấu, ban nhạc giao hưởng, và gần đây là cả ban nhạc jazz.

Kèn Clarinet Bass không phải là nhạc cụ dành cho người mới bắt đầu, mà thường được những người chơi có kinh nghiệm hướng đến. Nguyên nhân chính là do kích thước lớn, số lượng phím nhiều nên khó chơi và khó kiểm soát hơn.

Thông thường, kèn Clarinet Bass có 18 phím, nhưng có thể mở rộng lên đến 24 phím với mục đích chơi nốt thấp nhất là C thay vì Eb.

Ngoài ra, loại kèn clarinet này có thể sử dụng dăm kèn của saxophone để tạo ra âm thanh đặc biệt. Nếu bạn sử dụng hệ thống kèn clarinet Đức, hãy chọn dăm kèn alto còn với kèn thống clarinet Boehm, hãy dùng dăm kèn tenor.

Kèn Clarinet Eb

Kèn Clarinet Eb là một nhạc cụ độc đáo, nổi bật trong các dàn nhạc giao hưởng và ban nhạc hòa tấu nhờ âm thanh cao đặc trưng. Vì lý do này, kèn clarinet Eb được xếp vào nhóm soprano.

Dù nhỏ hơn kèn Clarinet Bb, kèn Clarinet Eb lại nổi tiếng là khó chơi do yêu cầu cần nhiều lực thổi hơn, chính vì lý do đó loại clarinet này không phù hợp với người mới bắt đầu. Tuy nhiên, đối với những ai đã thành thạo kỹ thuật chơi, Clarinet Eb có thể mang đến âm sắc độc đáo cho mọi dàn nhạc.

Kèn Clarinet Eb còn được biết đến với tên gọi Clarinet Sopranino và đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra những giai điệu đẹp.

Kèn Clarinet A

Kèn Clarinet A, còn được gọi là kèn clarinet “harmony”, phù hợp cho những ai muốn mở rộng bộ sưu tập kèn clarinet của mình. Thường sử dụng trong các buổi biểu diễn mang tính lịch sử, giúp tái hiện các tác phẩm kinh điển của những nhà soạn nhạc như Mozart.

Dù không phải là loại kèn clarinet dành cho người mới bắt đầu, kèn Clarinet A vẫn là một nhạc cụ đáng để sở hữu. Clarinet A hoạt động tốt với các gam thăng và chỉ thấp hơn Clarinet Bb nửa cung, có kích thước lớn hơn Clarinet Bb.

Kèn Clarinet A thường được chơi trong dàn nhạc và hiếm khi là nhạc cụ chính của một nghệ sĩ clarinet. Thông thường, nghệ sĩ sẽ có cả clarinet Bb để dễ dàng chuyển đổi giữa hai loại trong các buổi biểu diễn.

Kèn Clarinet Contrabass

Clarinet Contrabass là một trong những loại kèn clarinet lớn nhất, với chiều cao hơn 2,3 mét. Loại nhạc cụ độc đáo này, còn được gọi vui là “clarinet kẹp ghim” (do hình dáng đặc biệt), không chỉ gây ấn tượng về mặt thị giác mà còn mang lại âm thanh phong phú và đa dạng. Chính nhờ Clarinet Contrabass mà thương hiệu Leblanc đã trở nên nổi tiếng.

Dù mang tên “contrabass,” loại kèn clarinet này thuộc họ clarinet alto, là lựa chọn lý tưởng cho các buổi biểu diễn mang tính lịch sử, nơi các nhạc công tái tạo âm thanh chân thực của âm nhạc từ nhiều thế kỷ trước. Dù có kích thước đồ sộ, clarinet contrabass rất đáng để khám phá.

Kèn Clarinet Contra-Alto

Kèn Clarinet Contra-Alto là một nhạc cụ độc đáo, đặc biệt phù hợp với các buổi biểu diễn mang tính lịch sử. Với thân dài và số lượng phím nhiều hơn, loại kèn clarinet này yêu cầu người chơi có kỹ năng và kinh nghiệm cao hơn để kiểm soát.

Mặc dù từng được sử dụng trong nhiều thể loại như jazz, nhạc đương đại và rock, ngày nay kèn Clarinet Contra-Alto thường xuất hiện trong các dàn hợp xướng clarinet và ban nhạc hòa tấu.

Điều làm Clarinet Contra-Alto nổi bật là âm thanh sâu lắng và giàu cảm xúc. Khi chơi, loại nhạc cụ này tạo ra âm sắc ấm áp và vang vọng, cuốn hút người nghe ngay từ những nốt nhạc đầu tiên.

Kèn Clarinet Alto

Kèn Clarinet Alto là một nhạc cụ độc đáo, thường xuất hiện trong các dàn nhạc giao hưởng. Điểm nổi bật của kèn Clarinet Alto so với các loại clarinet khác là thân thẳng và cổ cong, tạo nên vẻ ngoài đặc trưng. Loại clarinet này được điều chỉnh ở tông Eb, thấp hơn Clarinet Bb nhưng nhỏ hơn Clarinet Bass.

Dù có kích thước nhỏ gọn, kèn Clarinet Alto lại mang đến âm thanh mạnh mẽ và giàu sắc thái. Sự hiện diện của loại clarinet này góp phần tạo nên độ sâu cho bất kỳ bản nhạc giao hưởng nào, thể hiện sự đa dạng của họ clarinet.

Kèn Clarinet Alto phù hợp với cả những nhạc công chuyên nghiệp lẫn những người mới tiếp xúc với kèn clarinet.

Kèn Clarinet Piccolo

Kèn Clarinet Piccolo có kích thước nhỏ, chỉ bằng một nửa kèn Clarinet Bb tiêu chuẩn và phát ra âm thanh cao hơn kèn Clarinet Eb một bảy quãng nhỏ. Nhạc cụ này nổi bật với âm thanh cao vút, thường được sử dụng trong nhạc nghệ thuật đương đại và các dàn hợp xướng clarinet.

Kèn Clarinet Piccolo là một trong những loại kèn clarinet có âm vực cao nhất, mang đến âm sắc đặc biệt dễ nhận biết trong các dàn nhạc. Với 17 phím, kèn clarinet này cung cấp nhiều khả năng chơi ở các tông khác nhau. Dù chơi độc tấu hay tham gia biểu diễn trong dàn nhạc, kèn Clarinet Piccolo cũng rất linh hoạt và phù hợp với nhiều thể loại nhạc.

Kèn Clarinet Basset

Kèn Clarinet Basset là một loại clarinet đặc biệt với phạm vi âm thanh mở rộng so với các loại clarinet thông thường. Sở hữu hình dáng giống Clarinet Sopranino nhưng được thiết kế dài hơn và có thêm các phím, để tạo ra nhiều nốt trầm hơn, mở rộng xuống khoảng một ba trưởng hoặc bốn đúng so với kèn Clarinet tiêu chuẩn.

Điểm khác biệt của Clarinet Basset nằm ở chiều dài và số phím tăng thêm, giúp mở rộng dải âm và tạo sự linh hoạt. Đây là lựa chọn phổ biến của các nghệ sĩ muốn khám phá những âm sắc mới mẻ.

Kèn Clarinet Basset thường được điều chỉnh ở tông A, mang đến âm thanh ấm áp, hào hùng.

Kèn Clarinet C

Kèn Clarinet C thường được sử dụng trong các dàn hợp xướng clarinet hoặc trong các màn trình diễn nhạc ensemble, và đôi khi thay thế cho kèn oboe trong một số trường hợp. Đây là loại clarinet duy nhất không phải là nhạc cụ chuyển giọng, nghĩa là nốt nhạc được chơi chính xác như ký hiệu trên sheet nhạc, cao hơn kèn Clarinet Bb Soprano một cung.

Kèn Clarinet C cũng thường xuất hiện trong các bản nhạc giao hưởng của những nhà soạn nhạc vĩ đại như Mozart, Schubert, và Beethoven. Ngoài nhạc giao hưởng, Clarinet C còn được các nghệ sĩ nhạc dân gian hiện đại sử dụng trong dòng nhạc folk.

Kèn Clarinet D

Clarinet D là một loại kèn đặc biệt không phổ biến như các loại khác, nhưng lại có những đặc điểm riêng biệt đáng chú ý.

Với 17 phím tiêu chuẩn, kèn Clarinet D cung cấp một dải âm thanh rộng giúp bạn chơi được nhiều phong cách âm nhạc khác nhau. Thiết kế tương tự như clarinet, giúp kèn Clarinet D trở thành một lựa chọn lý tưởng cho các dàn hợp xướng clarinet.

Clarinet D là một loại kèn đáng giá cho những nghệ sĩ muốn mở rộng bộ sưu tập hoặc cho những ai đang tìm kiếm âm thanh mới để khám phá trong hành trình âm nhạc.

Các loại kèn clarinet khác

Ngoài 11 loại kèn clarinet phổ biến, còn một số loại khác ít được biết đến.

Nếu bạn cần âm thanh trầm hơn, kèn Clarinet Octo-Contrabass là một lựa chọn tuyệt vời. Loại kèn này cao khoảng 8 feet và phát ra âm thanh thấp hơn một quãng so với kèn Clarinet Contrabass.

Kèn Chalumeau, đây là một nhạc cụ dân gian, được coi là tổ tiên của kèn clarinet, nổi bật với âm thanh ấm áp và nhẹ nhàng.

Kèn clarinet hoạt động như thế nào?

Âm thanh của kèn clarinet được tạo ra bởi sự kết hợp giữa reed (dăm kèn), mouthpiece (miệng thổi), và ligature (khung giữ dăm kèn). Các yếu tố này được lựa chọn tùy theo phong cách chơi của mỗi người. Về cơ bản, âm thanh phát ra khi người chơi thổi không khí qua reed và mouthpiece. Reed sẽ rung lên, tạo ra âm thanh truyền qua ống của kèn clarinet.

Để âm thanh phát ra chuẩn, cần tạo lực hơi đúng vào mouthpiece để kích thích reed rung động. Cao độ của âm thanh được điều chỉnh bằng cách mở và đóng các phím dọc theo thân clarinet.

Kèn Clarinet gồm những bộ phận chính như: mouthpiece, barrel (ống thân trên), upper joint (phần thân trên), lower joint (phần thân dưới), và bell (loa kèn). Mouthpiece điều chỉnh cường độ âm thanh, trong khi barrel giúp điều chỉnh cao độ. Upper joint, nơi đặt tay phải, thường có phím octave. Lower joint đảm nhiệm âm thanh ở dải thấp, còn bell hỗ trợ việc khuếch đại âm thanh.

Reed, được gắn vào mouthpiece, chính là bộ phận rung động tạo ra âm thanh. Ligature giữ reed cố định. Một số loại clarinet bán kèm reed, mouthpiece và ligature, nhưng có trường hợp cần mua riêng.

Hệ thống phím kèn clarinet có hai loại chính: Boehm và Đức. Hệ thống Boehm phổ biến hơn, có bốn cần gạt, trong khi hệ thống Đức dùng hai cần gạt phẳng và các phím hình bán nguyệt. Kèn clarinet hệ Boehm thường cho âm sáng và sắc nét, trong khi kèn clarinet Đức cho âm trầm và tối hơn.

Ngoài ra, kèn clarinet Đức có ống bore lớn và hình trụ nhiều hơn, với phần loa kèn ít mở rộng so với kèn clarinet Boehm.

Phụ kiện kèn clarinet cần thiết

Khi muốn nâng cao trải nghiệm chơi nhạc, người chơi kèn clarinet có rất nhiều lựa chọn về phụ kiện, và các phụ kiện này rất quan trọng để tạo ra âm thanh chất lượng.

Một trong những phụ kiện thiết yếu là mouthpiece. Ví dụ, Selmer Paris Concept Bb Clarinet Mouthpiece được đánh giá cao nhờ âm thanh tuyệt vời, dễ chơi, kiểm soát tốt và khả năng phát âm rõ ràng.

Bạn cũng có thể cần miếng đệm mouthpiece, như BG Sax and Clarinet, Large 0.8mm, và tất nhiên là các loại reed như D’Addario Organic Reserve Classic German Clarinet Reeds 2.5 cũng rất lý tưởng, nếu bạn đang tìm kiếm âm thanh ấm áp, giàu cảm xúc.

Ligature (khung giữ reed) cũng là một phụ kiện không thể thiếu. Ví dụ, Vandoren M/O Bb Clarinet Ligature, Black nổi tiếng nhờ khả năng cân bằng giữa âm thanh tròn trịa và âm thanh sắc nét, cô đọng hơn.

Ngoài ra, các phụ kiện như dây đeo cổ sẽ giúp mang lại sự thoải mái khi chơi và giữ nhạc cụ của bạn luôn trong tình trạng tốt nhất.

Các câu hỏi thường gặp

Có bao nhiêu loại clarinet khác nhau?

Có 11 loại kèn clarinet: clarinet Ab, clarinet soprano Eb, clarinet soprano Bb, clarinet A harmony, clarinet alto, kèn Basset horn, clarinet bass, clarinet D, clarinet contra-alto, và clarinet contrabass. Trong đó, clarinet Bb là loại phổ biến nhất. Mỗi loại đều có âm vực và cách chỉnh âm khác nhau, phù hợp với nhiều môi trường biểu diễn khác nhau.

Loại kèn clarinet phổ biến nhất là gì?

Loại clarinet phổ biến nhất là kèn clarinet Bb, còn được gọi là clarinet soprano và thường được sử dụng trong các dàn nhạc.

Người mới học thường sử dụng loại kèn clarinet nào?

Người mới học thường bắt đầu với kèn clarinet Bb, nhờ vào kích thước tiêu chuẩn và đa năng. Phần lớn các tác phẩm âm nhạc cơ bản của kèn clarinet đều được viết cho loại này, và thường được xem là lựa chọn lý tưởng cho người mới, giúp dễ dàng chuyển sang các loại kèn clarinet khác sau này.

Kết luận

Kèn clarinet là một trong những nhạc cụ có nhiều biến thể nhất trong họ kèn gỗ, với dải âm thanh đa dạng và phong phú. Hy vọng rằng bài viết trên đã giúp bạn tìm ra loại kèn clarinet phù hợp để bắt đầu hành trình âm nhạc của mình.

Nếu còn thắc mắc hoặc có nhu cầu mua kèn clarinet, đừng ngần ngại liên hệ với Việt Thanh Music Center qua số điện thoại 0909046613 – 0938809307 – 0903864264 – gặp chuyên viên tư vấn nhạc cụ.